Deze week stond ineens deelnemer Peter voor de deur van ons bescheiden LLLB-Nederlands-kantoortje.
“Meneer, kan ik u misschien even spreken?”
“Ja hoor. Ga zitten joh.”
“……”
“Wat kan ik voor je doen?”
“Nou, ik wil gewoon even met iemand praten.”
“Dat kan.” Ik zet voor alle zekerheid mijn uitnodigende gezicht op.
“……”
“Hoe gaat het?”
“Eigenlijk niet zo goed nee.”
En na deze wat aarzelende start weet hij kort en helder te vertellen dat hij geen zin meer heeft in zijn werk in de instalatietechniek, en al helemaal niet meer in de opleiding. Maar dat was het probleem niet. Hij schaamde zich ervoor dat hij er geen zin in had! En daar had ‘ie last van.
Na wat heen en weer gepraat over wat hij niet leuk (meer) vond, en over wat dan wel komt het eruit: “Meneer, ik vind het slecht dat we op ons 16e al een vak moeten kiezen voor de rest van ons leven.”
Mijn “Ach, ik ben 46, en ik weet ook nog niet wat ik later wil worden,” hielp, eventjes in ieder geval. En een uurtje later had hij bij ons DeelnemersServicePunt een afspraak gemaakt voor een beroepskeuzetest. Ik weet niet of dat is wat hij nodig heeft, maar hij wordt in ieder geval erkend in zijn twijfels.
Op de een of andere manier hebben we het met elkaar voor elkaar gekregen dat deze jongen van 19 denkt/voelt dat als je eenmaal voor een vak hebt gekozen, je dat vak ook altijd moet blijven uitoefenen.
En Peter is maar één voorbeeld. Wat me stoort, wat ik jammer vind, waar ik van baal, is dat we een onderwijscultuur hebben gecreëerd waarin het niet de bedoeling lijkt een eenmaal gekozen weg te verlaten. Waarin het ‘toch een beetje teleurstellend’ is als je kind naar de mavo/het vmbo gaat. (En als ‘ie daar dan heen gaat zeggen we gauw “Als hij maar gelukkig wordt,” alsof dat niet vanzelfsprekend is op het vmbo, en op de havo niet belangrijk is….) Waarin doorstroom van vmbo naar havo door veel havo-scholen heel moeilijk wordt gemaakt (als je niet gemiddeld een 8 had of zo). Waarin naar school gaan na je dertigste toch vooral je eigen (financiële) verantwoordelijkheid wordt – als dit kabinet zijn zin krijgt.